Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Dr. Damla Gökçeer Akbulut ve Sultangazi Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Dr. Canan Yolcu, sağlıksız beslenme, hareketsizlik, obezite ve enerji içecekleri gibi faktörlerin kalp sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Uzmanlar, erken tanı ve düzenli takip ile kalp hastalıklarının ciddi sonuçlarının önlenebileceğini vurguladı.
Doğumsal Kalp Hastalıklarında Erken Tanı Önemli
Dr. Damla Gökçeer Akbulut, “Sağlık Bakanlığı verilerine göre, her yıl bin canlı doğumdan 8’inde doğumsal kalp hastalığı görüyoruz. Yani yılda yaklaşık 12 bin çocuk bu hastalıkla dünyaya geliyor. Doğumsal kalp hastalığının çeşitli nedenleri olabiliyor; annenin gebelik sırasında kullandığı bazı ilaçlar, diyabet gibi hastalıklar ya da genetik faktörler bu durumlara yol açabiliyor. Erken tanı mümkün. Anne karnındayken fetal ekokardiyografi ile bebeklerin kalp yapısı ve fonksiyonu incelenebilir ve doğum sonrası erken müdahale yapılabilir” dedi.
Bazı bebeklerde doğumda morarma görülebileceğini, bazılarında ise belirtilerin ilk aylarda ortaya çıkabileceğini belirten Dr. Gökçeer Akbulut, müdahale edilmediğinde yaşamsal sorunlarla karşılaşılabileceğini vurguladı. “Ailede daha önce tanısı olmayan bir doğumsal kalp hastalığı öyküsü varsa, bebek hızlı nefes alıp verme, morarma veya emerken soğuk terleme gibi belirtiler gösteriyorsa, mutlaka çocuk hekimi kontrolünde bir çocuk kardiyoloğuna yönlendirilmelidir. Doğar doğmaz ekokardiyografi ile tanı koymak ve gerekli müdahaleleri yapmak mümkün” diye konuştu.
RSV ve Viral Enfeksiyonlara Karşı Önlem
Doğumsal kalp hastalığı olan çocuklarda viral enfeksiyonlar, özellikle kış aylarında ciddi sorunlara yol açabiliyor. Dr. Gökçeer Akbulut, “RSV virüsü ve influenza gibi viral enfeksiyonlar, kalp hastalığı olan çocuklarda solunum yetersizliği, ödem artışı ve şok tablosu gibi ciddi bulgulara neden olabiliyor. Bu nedenle özellikle Ekim-Mart ayları arasında RSV aşılamasının yapılmasını tavsiye ediyoruz. Ayrıca influenza aşısı da yılda bir kez uygulanmalı” dedi. COVID-19 sonrası miyokardit (kalp kası iltihabı) gibi durumların da görülebildiğine dikkat çekti.
Enerji İçecekleri ve Kafein Tüketimine Dikkat
Dr. Gökçeer Akbulut, çocuklarda ekran başında geçirilen süre ve paketli gıda tüketiminin artmasının obeziteyi yaygınlaştırdığını belirterek, özellikle göğüs ağrısı ve çarpıntı yaşayan çocuklarda kafein ve enerji içeceklerinin kullanımının sınırlandırılması gerektiğini söyledi. Gazlı içeceklerin de kalp ve damar sağlığı açısından zararlı olduğunu vurgulayan uzman, spora başlamadan önce çocukların mutlaka kardiyoloji kontrolünden geçirilmesi gerektiğini dile getirdi.
“Enerji içecekleri, adrenalin deşarjını artırarak kalp kasının oksijen ihtiyacını yükseltebilir ve ani kalp krizine yol açabilir. Altta yatan kalp sorunu bilinmiyorsa bu durum daha ciddi riskler oluşturabilir. Sağlıklı beslenmeli, yürüyüş ve fiziksel aktiviteyi ihmal etmemeliyiz. Doğumsal kalp hastalığı olan çocukların anne karnında ve doğum sonrası takiplerini düzenli yapalım. Sadece yağlı değil, şekerli ürünler de kalp ve damar sağlığına zarar verebilir” diye konuştu.
Sağlıklı Beslenme ve Hareketsiz Yaşama Dur Diyelim
Dr. Canan Yolcu ise çocukların fast food ve işlenmiş gıdalar yerine sağlıklı besinlerle beslenmesi gerektiğini vurguladı. “Aileler, çocuklarının alışkanlıklarına karşı çok sert olmamak istiyor ancak bu, kötü sonuçlara yol açabiliyor. Yüksek yağ ve tuz içeren gıdalar, katkı maddeleri ve yüksek kolesterol riskini artırıyor. Özellikle ailesel ya da genetik risk faktörleri olan çocukların düzenli kontrolleri önemli” dedi.
Dr. Yolcu, göğüs ağrısı ve çarpıntı gibi belirtilerin dikkatle izlenmesi gerektiğini, ağrının uzun sürmesi, sol kola, boyuna veya çeneye yayılması gibi durumlarda vakit kaybetmeden kardiyoloji uzmanına başvurulması gerektiğini söyledi. “Kalp dışı nedenli ağrılar çocuklarda sık görülse de nedeni bilinmeyen ağrılar ihmal edilmemeli. Üfürüm duyulmuşsa çocuk kardiyoloji polikliniğine yönlendirme yapılır. Sağlıklı beslenmeye özen gösterelim, hareketsiz yaşama dur diyelim” dedi.
Uzmanlar, ailelerin ve sağlık profesyonellerinin iş birliği ile çocuklarda kalp hastalıklarının erken tanı ve düzenli takiple ciddi sonuçlarının önlenebileceğini vurguluyor. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve periyodik kontrollerin, çocukların kalp sağlığı için kritik öneme sahip olduğu ifade ediliyor.